VOICES OF AFRICA
In 1884, 14 European countries organized a meeting in Berlin in order to divide Africa into colonies and trade zones, drawing borders, in a land unknown to them, disregarding the cultural and linguistic boundaries already established by the native people of the continent. In the 19th century industrialization in Europe required raw materials to be turned into marketable goods, therefore Europeans sought a source of raw materials but also a market for manufactured goods in Africa. In addition, ideologies of racial hierarchy were prevalent in Europe in the 19th century and many Europeans viewed themselves as the most advanced civilization in the world, while some saw it as their mission to “enlighten” and “civilize” people in the rest of the world. Many inaccurate and racialized stereotypes of African peoples, which existed at the time, were used to justify colonialism in Africa. Civil wars, corruption, poverty, migration, lack of industrial and technological development, insufficient education and the suppression of African culture are some of the effects of colonialism in the continent.
As far as cinema is concerned, until independence, films in Africa were financed, directed and distributed by Europeans and Americans. It was only after independence in the 1960s that an independent, indigenous film industry was able to develop. During the colonial era Africans were depicted by Western film makers as exotic and wild and there was a total lack of interest in native African culture. However, France’s goal of assimilating colonial subjects in its colonies into French culture provided aspiring African film directors with opportunities to become involved in film production. After independence these film directors took the lead in African cinema. One of them, Ousmane Sembene, is seen as the father of African cinema and his 1963 ‘Borom Sarret’ is regarded as the first African film. Currently, collectives, institutes, initiatives and festivals in Africa are trying to promote African cinema, inside and outside of the continent, in order to showcase their culture and talk about the social issues that are prevalent in their countries. The “Voices of Africa” is a collection of documentaries, from western and african or of african descent filmmakers, that aims to spread the voices of africans and african descendants, to talk about their countries, their personal experiences, the stigma and the discriminations they face due to their origin, the effects of colonization and the drivers of migration.
From 16.00 till 21.00 there will be a collective kitchen from members of the United African Women Organization Greece.
After session#2: Afro-identities, 19.00 – 19.45, there will be a discussion with members of the African community.
Το 1884 14 ευρωπαϊκές χώρες συναντήθηκαν στο Βερολίνο και χώρισαν την Αφρική σε αποικίες και εμπορικές ζώνες, βάζοντας όρια σε μια χώρα που δεν είχαν βρεθεί ποτέ και αγνοώντας τα πολιτισμικά και γλωσσολογικά όρια που είχαν ήδη εδραιωθεί από τους αυτόχθονες πληθυσμούς της ηπείρου. Τον 19ο αιώνα, η βιομηχανοποίηση στην Ευρώπη απαιτούσε πρώτες ύλες για να μεταποιηθούν σε προϊόντα και έτσι οι ευρωπαίοι αναζήτησαν στην Αφρική μια πηγή πρώτων υλών αλλά και μια αγορά για τα προϊοντα που κατασκεύαζαν. Επιπλέον, ιδεολογίες φυλετικής ιεραρχίας επικρατούσαν στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και πολλοί Ευρωπαίοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους σαν το πιο εξελιγμένο πολιτισμό στον κόσμο, ενώ μερικοί από αυτούς θεώρησαν σαν αποστολή τους να “διαφωτίσουν” και να “εκπολιτίσουν” τους ανθρώπους στην υπόλοιπη υφήλιο. Πολλά ανακριβή και ρατσιστικά στερεότυπα των Αφρικανών, που επικρατούσαν εκείνη την εποχή χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την αποικιοποίηση της Αφρικής. Εμφύλιοι πόλεμοι, διαφθορά, φτώχεια, μετανάστευση, έλλειψη βιομηχανικής και τεχνολογικής ανάπτυξης, ελλειμματική παιδεία και καταπίεση της αφρικανικής κουλτούρας θεωρούνται μόνο κάποια από τα αποτελέσματα της αποικιοκρατίας στην ήπειρο.
Όσον αφορά τον κινηματογράφο, μέχρι την ανεξαρτησία, ταινίες στην Αφρική χρηματοδοτούνταν, σκηνοθετούνταν και διανείμονταν από Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Μονό μετά την ανεξαρτησία, στη δεκαετία του 1960, μπόρεσε να αναπτυχθεί μια αυτόχθονη και ανεξάρτητη κινηματογραφική βιομηχανία. Κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας οι Αφρικανοί απεικονίζονταν από τους Δυτικούς κινηματογραφιστές ως εξωτικοί και άγριοι και δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την αυτόχθονη Αφρικανική κουλτούρα. Παρόλα αυτά, ο στόχος της Γαλλίας ήταν να αφομοιώσει τους υπηκόους των αποικιών της στην γαλλική κουλτούρα και έδωσε ευκαιρίες σε ανερχόμενους Αφρικανούς σκηνοθέτες να εμπλακούν στην παραγωγή ταινιών. Μετά την ανεξαρτησία αυτοί οι σκηνοθέτες ηγήθηκαν του αφρικανικού κινηματογράφου. Ένας από αυτούς, ο Ousmane Sembene, θεωρείται ως ο πατέρας του Αφρικανού κινηματογράφου και η ταινία του, ‘Borom Sarret’ (1963) θεωρείται η πρώτη Αφρικανική ταινία. Σήμερα, συλλογικότητες, πρωτοβουλίες και φεστιβάλ στην Αφρική προσπαθούν να προωθήσουν τον αφρικανικό κινηματογράφο, εντός και εκτός της ηπείρου, και να αναδείξουν την κουλτούρα τους και τα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις χώρες τους. Το “Voices of Africa”, είναι μια συλλογή ντοκιμαντέρ, από δυτικούς/ες και αφρικανούς/ες ή αφρικανικής καταγωγής κινηματογραφιστές/τριες και στοχεύει να διαδώσει τις φωνές των αφρικανών και ατόμων αφρικανικής καταγωγής, ώστε να μιλήσουν για τις πατρίδες τους, τις προσωπικές τους εμπειρίες, το στίγμα και τις διακρίσεις που βιώνουν εξαιτίας της καταγωγής τους, τα αποτελέσματα της αποικιοποίησης και τους λόγους μετανάστευσης.
Από τις 16.00 ως τις 21.00, θα πραγματοποιηθεί συλλογική κουζίνα από μέλη της Οργάνωση Ενωμένων Γυναικών Αφρικής.
Μετά την προβολή #2 Αφρο-ταυτότητες, 19.00 – 19.45, θα ακολουθήσει συζήτηση με μέλη της αφρικανικής κοινότητας στην Αθήνα.
PROGRAMME / ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Drivers of migration | Session #1 | 16.00-17.30
Stolen Fish Gosia Juszczak | Poland | 2020 | 30’ 00’’
In the tiniest country of mainland Africa, The Gambia, fish is now being powered up by Chinese corporations and exported to Europe and China to feed animals in industrial farming. As a result, Gambians are being deprived of their primary source of protein and overfishing is depleting marine ecosystems. The film follows Abou, Mariama and Paul, three Gambians who share intimate stories of daily struggle, anger, hope and longing for their loved ones in the midst of difficult migration routes. The first film on Gambia’s fishmeal factories, offering a unique insight into untold drivers of migration and the role played by women in new economic systems.
Στη μικρότερη χώρα της κεντρικής Αφρικής, στη Γκάμπια, τα ψάρια τώρα τροφοδοτούν κινέζικες επιχειρήσεις που τα εξάγουν στην Ευρώπη και στη Κίνα ως ζωοτροφή για την βιομηχανική κτηνοτροφία. Σαν αποτέλεσμα οι πολίτες της Γκάμπια στερούνται τη βασική πηγή πρωτεϊνών τους και η υπεραλιεία καταστρέφει τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Η ταινία ακολουθεί τον Αμπού, την Μαριάμα και τον Πολ, τρεις Γκαμπιανούς που μοιράζονται προσωπικές ιστορίες καθημερινής πάλης, θυμού, ελπίδας και νοσταλγίας για τους αγαπημένους τους εν μέσω δύσκολων μεταναστευτικών διαδρομών. Η πρώτη ταινία για τα εργοστάσια ιχθυάλευρων της Γκάμπια, η οποία προσφέρει μια σημαντική ματιά στους μη προφανείς παράγοντες της μετανάστευσης και στο ρόλο των γυναικών σε νέα οικονομικά συστήματα.
Germany is a trampoline Marc Sebastian Eils | Germany | 2021| 28’ 00’’
Two lives before and after returning to Cameroon. Romeo is disillusioned by Germany and wants to fly back home. Demian got deported and has been trying to return to Germany ever since. How do you manage to live between two worlds, in an unstable present and with an uncertain future?
Δύο ζωές πριν και μετά την επιστροφή από το Καμερούν. Ο Ρομέο είναι απογοητευμένος από τη Γερμανία και θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ο Ντέμιαν απελάθηκε και προσπαθεί να επιστρέψει από τότε στη Γερμανία. Πως μπορείς να ζήσεις ανάμεσα σε δύο κόσμους, σε ένα ασταθές παρόν και ένα αβέβαιο μέλλον;
Libertà Savino Carbone | Italy | 2019 | 30’ 00”
Bari, 2019. What does it mean to be free? Two homosexual migrants talk about their status of asylum seekers. Meanwhile, the effects of the new government’s migration policies are becoming tougher.
Μπάρι, 2019. Τι σημαίνει να είναι κάποιος\α ελεύθερος\η; Δύο ομοφυλόφιλοι\ες μετανάστες\τριες μιλούν για την κατάσταση τους ως αιτούντες\σες άσυλο. Στο ενδιάμεσο, οι συνέπειες των νέων μεταναστευτικών πολιτικών της κυβέρνησης γίνονται πιο σκληρές.
Afro – Identities | Session #2 | 17.45-19.00
I am Afro Greek: Black portraiture in Greece Kafilat Adeola Naomi Aderemi |Greece| 2020| 22’
What’s in a nation, what constitutes a sense of belonging? Adérèmí has been researching in her work the role of language in self-determination and identity. This prompted her to embark on an inquiry in 2017 of the term Afro-Greek, a newly discussed term that, belatedly, followed similar forms of self-determination from other Afro-Europeans. In 2018 and before the global pandemic, Adéọlá Naomi Adérèmí, together with Jackie Abhulimen, interviewed several Afro-Greek citizens and denizens, discussing ideas of racism, identity, nation building and their views on the term itself, creating a film that the State of Concept was honoured to support.
“It is with great pleasure that we present this film to the public, in a time where discriminatory speech, racism, and xenophobia are rising in Greek society, and after two years of a global pandemic, that have augmented in European and global level sentiments of nationalism”. Kafilat Adeola Naomi Aderemi
Τι υπάρχει σε ένα έθνος, που δημιουργεί μια αίσθηση του ανήκειν; Η Αντερεμί ερευνά στη δουλειά της το ρόλο της γλώσσας στον αυτό-προσδιορισμό και την ταυτότητα. Αυτό την παρακίνησε να ξεκινήσει το 2017 μια έρευνα για τον όρο Αφρο-Έλληνας, έναν όρο που συζητείται πρόσφατα και, που καθυστερημένα ακολούθησε άλλες παρόμοιες φόρμες αυτο-προσδιορισμού από άλλους Αφρο-Ευρωπαίους. Το 2018 και πριν την παγκόσμια πανδημία η Αντεόλα Ναόμι Αντερεμί, μαζί με την Τζάκι Αμπουλιμεν, πήραν συνεντεύξεις από αρκετούς Αφρο-Έλληνες/Ελληνίδες πολίτες και κατοίκους, συζητώντας μαζί τους ιδέες ρατσισμού, ταυτότητας, δημιουργίας έθνους και τις απόψεις τους για τον ίδιο τον όρο, δημιουργώντας μια ταινία που το “State of Concept” τίμησε με την υποστήριξη του.
“Είναι με μεγάλη χαρά που παρουσιάζουμε αυτή την ταινία στο κοινό, σε μια εποχή όπου η ρητορική των προκαταλήψεων, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία αυξάνονται στην ελληνική κοινωνία, και που τα δύο χρόνια της παγκόσμιας πανδημίας, έχουν αυξήσει σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο αισθήματα εθνικισμού”. Kafilat Adeola Naomi Aderemi
Our Only Home, Bayram Küçük | Turkey| 2020| 20’
Afro Turks were brought to the Ottoman Empire as a labor force in farms earliest in the 15th and mostly in the 19th century from Africa.
Afro Turks were employed as laborers in Aegean regions farms and placed in the countryside. Afro Turks received Turkish Citizenship after the proclamation of the republic and it is estimated to have a population of 5 to 10 thousands Afro Turks. The documentary covers the life experiences of Afro Turks, social difficulties, exclusion and racial discrimination. It presents the society’s perspective, daily experiences and memories.
Οι Αφρο-Τούρκοι ήρθαν από την Αφρική στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σαν εργατικό δυναμικό για τις φάρμες, στις αρχές του 15ου αιώνα και κυρίως τον 19ο αιώνα. Οι Αφρο Τούρκοι προσλήφθηκαν ως εργάτες στις παράλιες περιοχές του Αιγαίου και τοποθετήθηκαν στις αγροτικές περιοχές.Απέκτησαν τουρκική υπηκοότητα μετά την ανακήρυξη της Δημοκρατίας και εκτιμάται ότι υπάρχουν 5 έως 10 χιλιάδες Αφρο Τούρκοι στη χώρα. Το ντοκιμαντέρ μιλάει για τις εμπειρίες ζωής των Αφρο Τούρκων, τις κοινωνικές δυσκολίες, την απομόνωση και την φυλετική διάκριση. Παρουσιάζει την οπτική της κοινωνίας, τις καθημερινές εμπειρίες και μνήμες.
Beautiful Mariana França | Brazil | 2021 | 25’ 00’’
The documentary presents the experiences of three black women from different generations who are or have been crossed by the same feeling: the loneliness and solitude of black women.
Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τις εμπειρίες τριών μαύρων γυναικών από διαφορετικές γενιές που έχουν ή που έχουν διασταυρωθεί με το ίδιο συναίσθημα: αυτό της μοναξιάς και της απομόνωσης των μαύρων γυναικών.
My land, my voice | Session #3 | 20.00-22.40
The fruits of forgiveness Gilbert Sibomana| Rwanda| 2022 |10’ 02’’
She was stabbed, beaten and left for dead but chose to forgive. During 1994 genocide against the Tutsis in Rwanda, A man named Ntambara; A Hutu perpetrator cut Claudette with a machete and stabbed her with a gun rod in her open shoulder wound, leaving her on the ground thinking she was dead. Claudette was lucky to survive the genocide, and for Ntambara, he served some time in prison for the genocide crimes he committed. After his release, he comes back a changed man and approaches Claudette to ask her for forgiveness. After Claudette forgave him, the two reconciled and are now friends who eat, drink and share good times together.
Την μαχαίρωσαν, την χτύπησαν και την άφησαν για νεκρή αλλά επέλεξε να συγχωρήσει. Κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας του 1994 εναντίον της φυλής των Τούτσι στη Ρουάντα, ένας άντρας ονόματι Ntambara, ένας δράστης από την φυλή των Χούτου, χτύπησε με μια μαχαίρα την Κλοντέτ και την μαχαίρωσε με ξιφολόγχη στην ανοιχτή πληγή στον ώμο της, αφήνοντας την στο χώμα νομίζοντας ότι είναι νεκρή. Η Κλοντέτ ήταν τυχερή και επιβίωσε από την γενοκτονία ενώ ο Ntambara εξέτισε ποινή στη φυλακή για τα εγκλήματα γενοκτονίας που διέπραξε. Μετά την αποφυλάκιση του, επιστρέφει αλλαγμένος και προσεγγίζει την Κλοντέτ για να της ζητήσει συγχώρεση. Όταν η Κλοντέτ τον συγχώρεσε, οι δυό τους συμφιλιώθηκαν και τώρα είναι φίλοι που πίνουν, τρώνε και μοιράζονται μαζί όμορφες στιγμές.
Mwana Pwo Mugabo Baritegera | The Democratic Republic of the Congo| 2022| 56’ 42’’
Mugabo Baritegera ‘s film rambles between the legacy of Colonialism in his country of DRC, and the present-day forms of colonialism which still persist there as NGOs and foreign aid workers. The film itself is decolonised in form, taking a street level view of his city and rejecting norms of documentary cinema in favour of more free-flowing discursive critique.
Η ταινία του Μουγκαμπο Μπαριτεγκέρα φλυαρεί ανάμεσα στη κληρονομιά της Αποικιοκρατίας στη χώρα του, στη Δημοκρατία του Κονγκό, και στις σύγχρονες μορφές της αποικιοκρατίας που συνεχίζουν να υπάρχουν με τη μορφή των ΜΚΟ και των εργαζόμενων στον ανθρωπιστικό τομέα. Η ίδια η ταινία είναι απο-αποικιοποιημένη σε φόρμα, με μια οπτική από το ύψος του δρόμου απορρίπτοντας τις νόρμες του ντοκιμαντέρ για χάρη μιας πιο ελεύθερης συλλογιστικής κριτικής.
O Canto do Ossobó Silas Tiny| Sao Tome e Principe| 2017| 99’
In the middle of the Atlantic, off the equatorial western African coast lies Sao Tomé, a small archipelago discovered by Portuguese sailors. Originally unpopulated, the colony grew as a major slave trade platform between Sub-Saharan Africa and the Americas, while also growing as a main cocoa and coffee producer through plantations structures imported from Brazil called Roças. In 1876, slavery is abolished all over the Portuguese empire while labour at the plantations is replaced by a paid forced labour system that would last until the collapse of Portuguese colonial rule in 1974. Populated over the centuries by slaves and labourers from other Portuguese African colonies – Angola, Mozambique, Cape Verde – San Tomeans inherited poverty and alienation, finding belonging in the legends of their ancestors. Song of Ossobó, the lamentation chant of the unrooted bird, is one of them. The film features today’s life in Roças Rio do Ouro and Água-Izé, which were among the largest cocoa plantations in São Tomé and Príncipe, combined with archive footage commissioned by the Portuguese dictatorial regime and personal family videos shot by the director’s father in visits to Sao Tome after immigrating to Portugal.
Στο μέσο του Ατλαντικού, μακριά από τον Ισημερινό στις ακτές της δυτικής Αφρικής βρίσκεται το Σάο Τομέ, ένα μικρό αρχιπέλαγο που ανακαλύφθηκε από Πορτογάλους ναυτικούς. Αρχικά ακατοίκητη, η αποικία επεκτάθηκε σε μια σημαντική πλατφόρμα σλαβοπάζαρου μεταξύ της υποσαχάριας Αφρικής και της Αμερικής, ενώ ταυτόχρονα μεταμορφώνονταν σαν τον κύριο παραγωγό κακάο και καφέ μέσα από δομές φυτειών που εισήχθησαν από την Βραζιλία με την ονομασία Ρόχας. Το 1876, η δουλεία καταργήθηκε σε όλη την Πορτογαλική αυτοκρατορία ενώ η εργασία στις φυτείες αντικαταστάθηκε από ένα έμμισθο καταναγκαστικό σύστημα εργασίας που θα διαρκούσε μέχρι την πτώση της Πορτογαλικής αποικιακής κυριαρχίας το 1974. Κατοικημένο ανά τους αιώνες από δούλους και εργάτες από άλλες Πορτογαλικές Αφρικανικές αποικίες, Ανγκόλα, Μοζαμβίκη, Πράσινο Ακρωτήριο, οι κάτοικοι του Σάο Τομέ κληρονόμησαν φτώχεια και απομόνωση, βρίσκοντας τη θέση τους μέσα στους θρύλους των προγόνων τους. Το Τραγούδι του Οσομπό, το τραγούδι θρήνου του ξεριζωμένου πουλιού, είναι ένας από αυτούς. Στην ταινία πρωταγωνιστεί η ζωή στο Ρίο ντε Όουρο και στο Άγκουα-Ιζε, που ήταν ανάμεσα στις μεγαλύτερες φυτείες κακάο στο Σάο Τομέ και Πρίνισπε, σε συνδυασμό με αρχειακό υλικό που είχε παραγγελθεί από το Πορτογαλικό διδακτορικό καθεστώς και προσωπικά οικογενειακά βίντεο από τον πατέρα του σκηνοθέτη, από επισκέψεις στο Σάο Τομέ μετά την μετανάστευση τους στην Πορτογαλία.
Γεννημένος στο Σάο Τομέ το 1982, ο Silas Tiny μεταναστεύει με την οικογένειά του στην Πορτογαλία.
Πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του στη σκηνοθεσία κινηματογράφου στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Λισαβόνας, ο Silas σκηνοθετεί το πρώτο του ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους Bafatá Film Club (2011), γυρισμένο στην Bafatá της Γουινέας-Μπισάου, με επίκεντρο έναν αδρανή κινηματογράφο και τον πρώην προβολέα του Canjajá που σχετίζεται με το φρενήρες παρελθόν του χωριού κατά τη διάρκεια του αγώνα για την ανεξαρτησία. Το 2017, ο Silas παρουσιάζει το Song of Ossobó, γυρισμένο στο νησί που γεννήθηκε, το Σάο Τομέ, το οποίο είναι ένα οικογενειακό ταξίδι μέσα από ερασιτεχνικό αρχείο σε διάλογο με τη σύγχρονη ζωή στις δύο κύριες πρώην φυτείες κακάο του νησιού.
Το Equatorial Constellations (2021) είναι το τρίτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του, το οποίο πραγματεύεται το Biafra Sao Tomé – Airlift, το οποίο έσωσε έως και ένα εκατομμύριο παιδιά από τον αφανισμό κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Νιγηρία.
Ο Silas έχει δώσει το παρόν και έχει φιλοξενηθεί σε πολλά κινηματογραφικά εργαστήρια και καλλιτεχνικές φιλοξενείες, καθώς και σε σεμινάρια και ως κριτής σε κινηματογραφικά φεστιβάλ όπως το DocLisboa- τα επόμενα σχέδιά του είναι τα εξής: Boa Viagem, Abismo (Καλό ταξίδι, Άβυσσε), ένα καλλιτεχνικό ντοκιμαντέρ για τη μνήμη της δουλείας, βραβευμένο με το βραβείο New Creator’s Award του Ιδρύματος Calouste Gulbenkian και η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του, The Last Days of the King, η αληθινή ιστορία του Amador, ενός στεφανωμένου βασιλιά μιας εξέγερσης σκλάβων σε μια φυτεία ζάχαρης στο Σάο Τομέ τον 17ο αιώνα.
Sunday / Κυριακή | 20.11.2022 | 16.00 -22.30
Π – χώρος κινημάτων, αλληλεγγύης & πολιτισμού
Kampouroglu 44 & Samara, Kato Patisia / Καμπουρόγλου 44 & Σαμαρά, 111 44, Κάτω Πατήσια
Original language with English subtitles / Ομιλούσα γλώσσα με Αγγλικούς Υπότιτλους
Admission Free / Είσοδος Ελεύθερη